پوشرنگ (رنگ یا پوشش) برای زیبایی، محافظت و افزایش عمر انواع سطوح به کار می رود وبه عنوان یک سد در برابر عوامل محیطی عمل می کند. رنگ ها دسته بندی های مختلفی براساس کاربرد و یا مواد تشکیل دهنده خود دارند.
از دلایل دیگر استفاده از رنگ به عنوان پوشش، حفظ شرایط بهداشتی محیط یا تجهیزات مختلف است، زیرا بعضی پوشش ها می توانند امکان شست و شو و ضدعفونی کردن سطوح را نیز فراهم کند.
برای شناخت کلی رنگ، بهتر است ابتدا با اجزای رنگ آشنا شویم.
اجزای کلی تشکیل دهنده رنگ
-رنگدانه (pigment):به صورت پودر با قابلیت پخش شدن در بستر محمل میباشند و جهت ایجاد فام، پشت پوشی و بعضا افزایش خاصیت ضد خوردگی استفاده میگردند.
-رزین (resin): یک پلیمر یا الیگومر که ذرات رنگدانه و سایر اجزا را در بستر خود به صورت یکنواخت نگه می دارد و باعث تشکیل فیلم خشک رنگ میشود، همچنین عامل اصلی چسبندگی سایر اجزا به سطح بوده و تعیین کننده بسیاری از خواص فیزیکی، مکانیکی و شیمیایی فیلم رنگ نهایی میباشد.
-حلال (solvent) : به آن تینر (thinner) هم گفته می شود و برای کاهش ویسکوزیته جهت رسیدن به شرایط اعمال با اسپری هوا، بدون هوا، قلمو، غلطک و… بکار میرود. بعضی از پوششها مانند رنگهای پودری یا انواع روکش نیاز به حلال نداشته و بعضی دیگر که پایه آب میباشند فقط با آب رقیق میگردند. باید توجه داشت که برای هر رنگ از تینر مخصوص همان رنگ استفاده شود.
-افزودنی ها (additive) : همانطور که از اسمشان پیداست با میزان اندک جهت ایجاد تاثیرات بزرگ در رنگ استفاده میشوند. به طور مثال بهبود دهنده های رئولوژی باعث سهولت قلم خوری، بهبود حد شره و جلوگیری از تهنشینی شده، و بعضی دیگر با تاثیر بر کشش سطحی، باعث جلوگیری از ایجاد کف و حباب، بهبود خش پذیری،بهبود همترازی رنگ و…. میشوند..
-پر کننده ها (filler) : مانند رنگدانه ها به صورت پودر بوده ولی باعث تغییر فام و ایجاد پشت پوشی نمیگردند و در عوض برای رسیدن به براقیت مطلوب و خواص ضد خوردگی مناسب و…بکار برده میشوند.
دانلود استاندارد ملی شماره 289 رنگ ها و جلا ها
References
https://www.essentialchemicalindustry.org/materials-and-applications/paints.html
https://www.resene.co.nz/whatispaint.htm
http://standard.isiri.gov.ir/StandardView.aspx?Id=6962